Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2012

ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΠΡΕΣΠΩΝ





Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Μελίτης στο πλαίσιο της πράξης «Κέντρα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία - Δράσεις δια Βίου Μάθησης για τους Ενήλικες», προγραμμάτισε  την υλοποίηση τριήμερου σεμιναρίου από την Παρασκευή 12/10/2012 έως την Κυριακή 14/10/2012 με θέμα:        «Γνωρίζοντας το οικοσύστημα των Πρεσπών »
για 48 εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπ/σης των Π.Ε., Φλώρινας, Καστοριάς, Γρεβενών, Κοζάνης, Πιερίας, Ανατολικής Θεσσαλονίκης, Δυτικής Θεσσαλονίκης, Ημαθίας και Πέλλας.

Το Πρόγραμμα του Σεμιναρίου του ΚΠΕ ΜΕΛΙΤΗΣ αφορούσε τα θέματα:


«Γνωρίζοντας το οικοσύστηµα των Πρεσπών»

Πρέσπες, ένα οικοσύστηµα που αντιστέκεται.

«Το σχολείο πάει λίµνες» Εκπαιδευτικό πρόγραµµα του ΚΠΕ Μελίτης

Λίµνες πηγές ζωής για τους ανθρώπους.

Βιώσιµες διαχειριστικές πρακτικές στην περιοχή των Πρεσπών

Εθνικός δρυµός Πρεσπων. 1ιασυνοριακή συνεργασία.


Το παράδειγµα του συνεταιρισµού φασολιών «Πελεκάνος» της Πρέσπας.

Επίσκεψη στο Κέντρο Πληροφόρησης του Φορέα διαχείρισης Εθνικού 1ρυµού
Πρεσπών στην έκθεση ορνιθοπανίδας και ιχθυοπανίδας.

1ιαχείριση και Προστασία υγροτόπου.

Μια ιστορία για τη λίµνη, τον άνθρωπο και τα πουλιά / Πελεκάνοι και η
διαχείριση νερών και υγροτόπων: το παράδειγµα της Εταιρίας Προστασίας
Πρεσπών.

(Παρατήρηση υδρόβιων πουλιών µε τηλεσκόπιο, λόφος Κρίνα)

Το υπεραιωνόβιο δάσος αρκεύθων (µονοπάτι) – Ποικιλία και ιδιαιτερότητα.


Οι δράσεις του Πολιτιστικού Τριγώνου Πρεσπών

Τα προγράµµατα του ΚΠΕ Βελβεντού

Τα προγράµµατα του ΚΠΕ Γρεβενών

Λίµνες: Πηγές έµπνευσης για Περιβαλλοντική Εκπαίδευση(Εθνικό δίκτυο)


Εργαστήρι: Λίµνη και λεκάνη απορροής ,βιώσιµες διαχειριστικές πρακτικές.

Η Πρέσπα στο διάβα του χρόνου.

Λιµνών µνήµες. Θεατρικό εργαστήρι Περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης


Οι πληροφορίες πολλές και οι εισηγητές έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους για την ενημέρωσή μας στα θέματα ευθύνης τους ευαισθητοποιώντας μας για τα προβλήματα και τις πιθανές λύσεις της περιοχής.


Η ονομασία  Πρέσπες (Praesepe) στα Λατινικά σημαίνει φάτνη  δηλαδή κλειστός και ασφαλισμένος κόσμος. Στο σεμινάριο ενημερωθήκαμε για αυτόν τον κόσμο που αφορά:

 πτηνά (260 είδη πουλιών ζουν εδώ από τα οποία τα 163 φωλιάζουν με μεγαλύτερη αποικία αυτή του Αργυροπελεκάνου, που μετράει πάνω από χίλια ζευγάρια στην περιοχή αυτή, αλλά και Ροδοπελεκάνους, Ερωδιούς, Κορμοράνους κ.λ. Η Χαλκόκοτα μετά από 35 χρόνια άρχισε να κάνει ξανά την φωλιά της στην περιοχή  χάρη στις Δράσεις των ανθρώπων της Προστασίας Πρεσπών που κατάφεραν να αυξήσουν τα 300 στρέμματα υγροβιότοπου σε 1000.)

ιχθυοπανίδα των λιμνών Μεγάλης και Μικρής Πρέσπας(17 είδη ψαριών ζουν εδώ από τα οποία τα 8 είναι ενδημικά)

θηλαστικά (υπάρχουν εδώ 60 είδη)

νυχτερίδες (μετρώνται εδώ  26 είδη νυχτερίδας)

ερπετά (21 είδη ερπετών κάνουν την παρουσία τους εδώ)

αμφίβια(11 είδη αμφιβίων υπάρχουν εδώ)

χλωρίδα (με 2100 είδη φυτών) 

φυσικά ο άνθρωπος και οι ανθρώπινες δραστηριότητες που αφορούν :
α) καλλιέργειες φασολιών (με σημαντική παρουσία του συνεταιρισού "Πελεκάνος")
β)κτηνοτροφία (σε φθίνουσα κατάσταση)
γ)τουρισμό      (με ξενώνες και αναπαλαίωση σπιτιών)
δ)αλιεία           (σε φθίνουσα κατάσταση)

Τα ασπόνδυλα δεν έχουν ακόμα μελετηθεί στις λίμνες Πρέσπες ενώ αποτελούν σημαντικό κομμάτι της εδώ ζωής. 


Οι υγρότοποι των Πρεσπών  αποτελούν πηγή ζωής επειδή Δυτικά της περιοχής το έδαφος είναι ασβεστολιθικό  ενώ Ανατολικά είναι γρανιτόλιθοι . Έτσι παρουσιάζεται στην περιοχή μεγάλη φυτοποικιλότητα και άρα μεγάλη ποικιλία σε έμβυους οργανισμούς.

Το 1974 η περιοχή κηρύχτηκε ως Εθνικός Δρυμός Πρεσπών ενώ το 2009 ανακηρύχτηκε Εθνικό Πάρκο. Ανήκει στο Δίκτυο Natura 2000 και προστατεύται από την Σύμβαση Ραμσάρ.

 Στόχος είναι η συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης και σε αυτήν την κατεύθυνση εργάζεται :

Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών. (http://www.spp.gr)


Ήδη από τη δεκαετία του '60 η Πρέσπα είχε ελκύσει το ενδιαφέρον μεμονωμένων οικολόγων, φυσιολατρών και ειδικών επιστημόνων, εξαιτίας της εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς και της σπάνιας βιοποικιλότητας που διαθέτει.

Το 1990 έγινε η πρώτη συντονισμένη προσπάθεια για την προστασία της περιοχής με την ίδρυση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ). Πρόσωπα τα οποία συντέλεσαν καθοριστικά στην ίδρυση της ΕΠΠ ήταν ο Θύμιος Παπαγιάννης, αρχιτέκτων-χωροτάκτης και περιβαλλοντολόγος, ο Δρ Luc Hoffmann, διεθνώς γνωστός ζωολόγος και ο Δρ Γιώργος Κατσαδωράκης, βιολόγος. Αυτοί, με τη βοήθεια και τη στήριξη μιας σειράς περιβαλλοντικών μη κερδοσκοπικών οργανώσεων έθεσαν τα θεμέλια για την ίδρυση της ΕΠΠ. Την επίσημη πρωτοβουλία  ανέλαβαν οι «Φίλοι Πρεσπών» και το WWF International και έτσι το 1991 ιδρύθηκε η ΕΠΠ με τη συμμετοχή 10 περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Από το 1991 η ΕΠΠ συμβάλει συστηματικά και αποτελεσματικά με πολλαπλές δράσεις στην προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλη τη λεκάνη της Πρέσπας προωθώντας παράλληλα την αρμονική συνύπαρξη Ανθρώπου και Φύσης και τη βιώσιμη ανάπτυξη.  Η δράση της αποσκοπεί στην επίτευξη ορθής διαχείρισης των φυσικών πόρων, στην ήπια ανάπτυξη, στην προστασία απειλούμενων ειδών καθώς και στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Πολύ νωρίς στην πορεία της η ΕΠΠ διείδε ότι η διαφύλαξη των πολύτιμων στοιχείων και η βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής απαιτεί την αρμονική συνεργασία και τη συμμετοχή και των τριών κρατών που μοιράζονται την Πρέσπα (ΠΓΔΜ, Αλβανία, Ελλάδα) και προσανατόλισε σταδιακά τις δράσεις της προς την αρχή αυτή, επιδιώκοντας να τους προσδίδει, όπου αυτό είναι δυνατόν, διασυνοριακό χαρακτήρα.

Σήμερα η ΕΠΠ, που σημειωτέον εδρεύει στα χωριά Άγιος Γερμανός και Λαιμός της Πρέσπας, είναι πλέον μία περιβαλλοντική οργάνωση με αναγνωρισμένο έργο, λειτουργεί δε βασιζόμενη σε ένα δυναμικό στελεχών που κατοικούν μονίμως στην περιοχή και, κατά μεγάλο ποσοστό, προέρχονται και από αυτήν.



Η Αποστολή της ΕΠΠ



Αποστολή της ΕΠΠ είναι η διαφύλαξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλη τη λεκάνη της Πρέσπας προς όφελος των κατοίκων της, τόσο των σημερινών όσο και των μελλοντικών.

Βασικές αρχές που διέπουν τη λειτουργία της ΕΠΠ:

  • Διασυνοριακή δράση: Η προστασία και η βιώσιμη ανάπτυξη της Πρέσπας απαιτεί τη συμμετοχή και την αρμονική συνεργασία και των 3 κρατών που μοιράζονται την περιοχή (Ελλάδα, ΠΓΔΜ, Αλβανία), έτσι όλα τα ζητήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τη διασυνοριακή, την περιβαλλοντική, την κοινωνική και την αναπτυξιακή τους σκοπιά και οι δράσεις να αναπτύσσονται σε διασυνοριακό επίπεδο.
  • Συνεργασία με πρόσωπα και φορείς: Η στενή συνεργασία με τους κατοίκους της Πρέσπας και τους φορείς σε τοπικό, εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, οδηγεί στην κοινή αντίληψη των προβλημάτων και στην από κοινού εξεύρεση βιώσιμων λύσεων.

Τομείς Δράσης


  • Προστασία της βιοποικιλότητας  και των ενδιαιτημάτων της άγριας ζωής (έρευνα και  παρακολούθηση, διαχείριση και διατήρηση υγροτόπου, προστασία απειλούμενων ειδών και οικοτόπων)
  • Προώθηση ήπιων μορφών ανάπτυξης (προώθηση αειφόρου οικιστικής ανάπτυξης, προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων καλλιέργειας)
  • Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών (συμμετοχή στη Συντονιστική Επιτροπή Πάρκου Πρεσπών, γραμματεία Πάρκου Πρεσπών και υποστήριξη της λειτουργίας του Πάρκου)
  • Υποστήριξη δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων σε όλη τη λεκάνη της Πρέσπας, σε θέματα προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς
  • Ευαισθητοποίηση/ Ενημέρωση (περιβαλλοντική εκπαίδευση, ίδρυση και λειτουργία διασυνοριακών κέντρων πληροφόρησης, δράσεις ενημέρωσης και κινητοποίησης της τοπικής κοινωνίας)

Ενδεικτικές Δράσεις


Έρευνα και μέτρα διατήρησης για την προστασία του αργυροπελεκάνου και του ροδοπελεκάνου: Η έρευνα και εφαρμογή  διαχειριστικών μέτρων οδήγησε σε σταδιακή αύξηση των πληθυσμών. Σήμερα η Πρέσπα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων στον κόσμο, ξεπερνώντας τα 1.000 ζευγάρια.

Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση/Δημοσιοποίηση: Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αποτέλεσε έναν από τους σημαντικούς τομείς δράσης της ΕΠΠ με την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για σχολεία και ξεναγήσεων για το κοινό, ενώ λειτουργεί επίσης δύο Διασυνοριακά Κέντρα Πληροφόρησης Επισκεπτών, στον Άγιο Γερμανό και στο Zagradec της Αλβανίας.

Αποκατάσταση υγρών λιβαδιών: Η αποκατάσταση των υγρών λιβαδιών στη Μικρή Πρέσπα ξεκίνησε με ένα πειραματικό τριετές πρόγραμμα (1997-2000). Στα πλαίσια ενός ευρύτερου προγράμματος LIFE-Φύση (2002-2006) εφαρμόστηκε σχέδιο αποκατάστασης σε μεγαλύτερη κλίμακα. Σήμερα οι εκτάσεις των υγρών λιβαδιών ξεπερνούν τα 1.000 στρέμματα, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων διαχειρίζεται η ΕΠΠ σε συνεργασία με το Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών.

Προστασία και διαχείριση Μικρής Πρέσπας: Η ΕΠΠ συμμετέχει δραστικά στη διαφύλαξη και τη διαχείριση του υγροτόπου με δράσεις φύλαξης και παρακολούθησης/διαχείρισης υδάτων, παραλίμνιας βλάστησης και υδρόβιας ορνιθοπανίδας σε συνεργασία με το Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών. Το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων εφαρμόζεται βάσει ενός σχεδίου/οδηγού το οποίο εκπονήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-Φύση (2002-2006).

Έρευνα, παρακολούθηση και μέτρα διατήρησης των ιχθυοπληθυσμών στις λίμνες και τα ποτάμια: Η ΕΠΠ παρακολουθεί συστηματικά την εξέλιξη των ιχθυοπληθυσμών στις λίμνες μέσω δειγματοληπτικών ερευνητικών μεθόδων. Έχει επίσης εκπονήσει σχέδια δράσης για την προστασία των ενδημικών ειδών ψαριών μπράνα και πέστροφα των Πρεσπών.

Ανακατασκευή θυροφράγματος: Στα πλαίσια του προγράμματος LIFE - Φύση (2002-2006) ανακατασκευάστηκε το θυρόφραγμα στη θέση Κούλα, το οποίο ρυθμίζει τη ροή των νερών από τη Μικρή προς τη Μεγάλη Πρέσπα. Με τη σωστή λειτουργία του εκσυγχρονισμένου θυροφράγματος είναι δυνατόν να εξασφαλίζεται η ικανοποίηση των οικολογικών αναγκών της περιοχής, αλλά και των υφιστάμενων ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Προώθηση βιολογικής και φιλοπεριβαλλοντικής γεωργίας: Η βιολογική καλλιέργεια του φασολιού στην Πρέσπα ξεκίνησε μετά από προσπάθειες της ΕΠΠ το 1992 με την παροχή συμβουλών σε θέματα καλλιέργειας και πιστοποίησης. Το 2009 ολοκληρώθηκε πρόγραμμα για τη δημιουργία σήμανσης «Προϊόντων Προστατευόμενης Περιοχής Πάρκου Πρεσπών».

Προώθηση αειφόρου οικιστικής ανάπτυξης και προστασία αρχιτεκτονικής κληρονομιάς: Η ΕΠΠ το 2005 ανέλαβε την πραγματοποίηση της μελέτης «Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ)», η οποία παραδόθηκε ως δωρεά στο Δήμο Πρεσπών και έχει επίσης εκδώσει 2 ενημερωτικούς οδηγούς για τη σωστή αναστήλωση των παραδοσιακών κτηρίων (1993-1994).

Ίδρυση και λειτουργία Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών: Από την ίδρυση του Διασυνοριακού Πάρκου  Πρεσπών, η ΕΠΠ συμμετέχει στη λειτουργία του ως μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής, ενώ παράλληλα συμμετέχει στη λειτουργία της γραμματείας του πάρκου. Στο πλαίσιο της διακρατικής συνεργασίας η ΕΠΠ υλοποιεί ποικίλα προγράμματα σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς των τριών χωρών. Το 2005 ολοκληρώθηκε το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης, η πρώτη κοινή μελέτη των τριών χωρών, η οποία  περιγράφει τα μέτρα και τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη συνολική διαχείριση της περιοχής. Το 2006 ολοκλήρωσε πρόγραμμα με τίτλο «Μελέτη αλληλεπίδρασης ποταμού Ντέβολι-Λίμνης Μικρή Πρέσπα (Αλβανία-Ελλάδα)», ενώ από το 2007 έχει αναλάβει μελέτη για την ανάπτυξη διασυνοριακού συστήματος παρακολούθησης των οικολογικών παραμέτρων στη λεκάνη των Πρεσπών. Η περιβαλλοντική παρακολούθηση, σε διασυνοριακό επίπεδο, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων και κυρίως των υδάτων.

Στήριξη του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών (ΦΔΕΠΠ): O Φορέας Διαχείρισης ιδρύθηκε το 2003 και κύριος σκοπός του είναι η προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Πρέσπας. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΦΔΕΠΠ αποτελεί την υπεύθυνη αρχή για: τις δράσεις διαχείρισης του υγροτόπου, την προστασία και τη φύλαξη της περιοχής από παράνομες ενέργειες οι οποίες επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον (π.χ παράνομες αμμοληψίες, λαθροθηρία) και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Η ΕΠΠ από την αρχή της ίδρυσης του ΦΔΕΠΠ όχι μόνο συμμετέχει ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά υποστηρίζει ενεργά τη λειτουργία του μεταφέροντας την τεχνογνωσία και την πολύχρονη εμπειρία της στα θέματα διαχείρισης του υγροτόπου, καθώς επίσης και μέσω της εκπαίδευσης του προσωπικού.


ΔΡΑΣΗ :  «Διαχείριση και Παρακολούθηση Υδάτων»

http://www.spp.gr/spp/index.php?option=com_content&view=article&id=35&Itemid=39&lang=el

Ιστορικό της διαχείρισης των υδάτων στη Μικρή Πρέσπα
Στις ανατολικές και κυρίως στις βόρειες όχθες της λίμνης Μικρή Πρέσπα υπάρχουν οι πιο ευαίσθητοι και σημαντικοί οικότοποι της λίμνης, τα υγρά λιβάδια. Αυτά αποτελούν βασικό ενδιαίτημα για πολλούς υδρόβιους οργανισμούς, λειτουργούν ως κύριοι χώροι αναπαραγωγής ψαριών και αμφιβίων και αποτελούν τους κύριους χώρους διατροφής πολλών υδρόβιων πουλιών, όπως οι ερωδιοί, οι Αργυροπελεκάνοι και οι Λαγγόνες. Η ύπαρξη των υγρών λιβαδιών εξαρτάται άμεσα από τη διακύμανση της στάθμης της λίμνης και επομένως από τη διαχείριση των υδάτων της. Τα νερά της Μικρής Πρέσπας εκρέουν στη Μεγάλη Πρέσπα με υπερχείλιση από ένα δίαυλο που ελέγχεται με θυρόφραγμα στη θέση Κούλα αλλά και με υπόγειες ροές μέσω του αμμώδους ισθμού που χωρίζει τις δύο λίμνες. Από το 1986, η ροή του νερού από τη Μικρή προς τη Μεγάλη Πρέσπα ελεγχόταν μέσω ενός στοιχειώδους χειροκίνητου θυροφράγματος που είχε αντικαταστήσει ένα ακόμη πιο πρωτόλειο προϋπάρχον. Το θυρόφραγμα λειτουργούσε εμπειρικά, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία υδρολογική μελέτη σχετικά με την ποσότητα του νερού που αποφορτιζόταν από τη Μικρή στη Μεγάλη Πρέσπα. Το ύψος της στάθμης των νερών της Μικρής Πρέσπας επηρεάζει καθοριστικά τόσο την οικολογική ισορροπία (επαρκές πλημμύρισμα υγρών λιβαδιών) όσο και την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών της περιοχής. Το 2004 η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση και κατόπιν των απαραίτητων τεχνικών και περιβαλλοντικών μελετών [που βασίστηκαν και σε παλαιότερες σχετικές μελέτες, τη «Μελέτη Διαχείρισης Υγρών Λιβαδιών» (2001) και τη «Μελέτη Καθορισμού της Διακύμανσης της Στάθμης της λίμνης» (2001)] ανέλαβε την κατασκευή ενός νέου, σύγχρονου και τεχνολογικά προηγμένου θυροφράγματος στοχεύοντας στην αποτελεσματικότερη ρύθμιση της στάθμης των νερών που θα συνέβαλε στην εξασφάλιση της διατήρησης της βιοποικιλότητας αλλά και της απρόσκοπτης εφαρμογής των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Ο σχεδιασμός του έργου βασίστηκε σε όρους και κριτήρια που προσδιορίσθηκαν από την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών και τις αρμόδιες υπηρεσίες, μετά από διάλογο με την τοπική κοινωνία, τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο και την επιστημονική επιτροπή του προγράμματος LIFE- Φύση. Σήμερα , υπεύθυνος φορέας για τη λειτουργία του θυροφράγματος, είναι ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών, ο οποίος παίρνει τις σχετικές αποφάσεις μετά από τις αναφορές και τις εισηγήσεις της  Επιτροπής Διαχείρισης Υγροτόπου.

Ιστορικό της διαχείρισης της βλάστησης στη Μικρή Πρέσπα

Τα υγρά λιβάδια, δηλαδή περιοχές με χαμηλή βλάστηση και ρηχά νερά, ή σε εδάφη κορεσμένα με νερό στην όχθη των λιμνών, αποτελούν σημαντικότατα ενδιαιτήματα για τη λειτουργία του λιμναίου οικοσυστήματος. Στη λίμνη Μικρή Πρέσπα υγρά λιβάδια δημιουργούνται ετήσια κυρίως στη βόρεια και την ανατολική όχθη της λίμνης. Τα υγρά λιβάδια αποτελούν καταφύγιο για πολλούς υδρόβιους οργανισμούς, λειτουργούν ως κύριοι χώροι αναπαραγωγής ψαριών και αμφιβίων και αποτελούν εξαιρετικούς χώρους διατροφής πολλών και σπάνιων υδρόβιων πουλιών όπως οι ερωδιοί, ο Αργυροπελεκάνος και η Λαγγόνα. Η ύπαρξη των υγρών λιβαδιών είναι άμεσα συνδεδεμένη με την παραλίμνια υγροτοπική βλάστηση και εξαρτάται από τη διαχείριση αυτής. Μέχρι πριν από τέσσερις δεκαετίες ένα μεγάλο μέρος της παραλίμνιας έκτασης της λίμνης Μικρής Πρέσπας ήταν υγρολίβαδα. Αυτό οφειλόταν κυρίως σε δραστηριότητες που είχαν αναπτύξει γύρω και μέσα στον υγρότοπο οι κάτοικοι της περιοχής. Οι ψαράδες φρόντιζαν να διατηρούνται καθαρές από καλάμι οι παραλίμνιες περιοχές για να αναπαράγονται τα ψάρια και να μπορούν να ψαρεύουν με τα παραδοσιακά εργαλεία, ενώ το καλάμι αποτελούσε δομικό υλικό για την κατασκευή εσωτερικών τοίχων, ταβανιών, σκεπών και μικρών κτισμάτων όπως στάβλων κλπ. Η δεκαετία του '80, όπως σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, σηματοδότησε μία νέα εποχή για την Πρέσπα. Η μονοκαλλιέργεια του φασολιού έγινε η κύρια δραστηριότητα των κατοίκων σε βάρος της αλιείας και της κτηνοτροφίας, οι οποίες υποβαθμίστηκαν. Η απομάκρυνση του κτηνοτρόφου από τη λίμνη καθώς και η χρήση σύγχρονων υλικών δόμησης είχαν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της χρήσης των καλαμιών ως εργαλείο και  σταδιακά οδήγησαν στην επέκταση του καλαμιώνα και την υποβάθμιση του πολλαπλού ρόλου των υγρών λιβαδιών για τη βιοποικιλότητα.
Όταν ιδρύθηκε η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (1991), η συρρίκνωση των υγρών λιβαδιών είχε προχωρήσει αισθητά. Η προετοιμασία των αναγκαίων επεμβάσεων για την αποκατάσταση των υγρών λιβαδιών έγινε σταδιακά και με τη χρήση τεχνικών που συνδύαζαν την παραδοσιακή γνώση με τη νέα τεχνολογία. Αρχικά έγινε πειραματική διαχείριση (1997-2001) σε περιορισμένη κλίμακα σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τον Βιολογικό Σταθμό του Tour du Valat (Γαλλία). Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν κοπή καλαμιών, βόσκηση με βουβάλια, καθώς και συνδυασμοί αυτών των μεθόδων. Τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά, αφού στις περιοχές διαχείρισης επαναδημιουργήθηκαν οι πρώτες εκτάσεις υγρών λιβαδιών μέσα από την επικράτηση χαρακτηριστικών ποωδών ειδών φυτών σε βάρος του καλαμιού. Η διαχείριση της βλάστησης, σε μεγαλύτερη κλίμακα, επιτεύχθηκε μέσω του προγράμματος LIFE-Φύση (2002-2007): «Προστασία και Διατήρηση Ειδών Πουλιών Προτεραιότητας στη Λίμνη Μικρή Πρέσπα» το οποίο συνδύαζε δύο κύρια σημεία: Τη διαχείριση τόσο της παραλίμνιας βλάστησης όσο και της στάθμης του νερού της λίμνης. Οι εκτάσεις των υγρών λιβαδιών αυξήθηκαν περίπου σε 1.000 στρέμματα από τα 300 που είχαν απομείνει στις αρχές της δεκαετίας του 2000. 

Διαχείριση και παρακολούθηση βλάστησης

Η διαχείριση των υγρών λιβαδιών στην παραλίμνια ζώνη της Μικρής Πρέσπας αποτελεί βασική δράση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών από το 1997. Σήμερα οι εκτάσεις των υγρών λιβαδιών αγγίζουν περίπου τα 1.000 στρέμματα, 700 από τα οποία διαχειρίζεται η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) σε κοινοτικές κυρίως εκτάσεις σε συνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών και τη σύμφωνη γνώμη άλλων φορέων. Οι δράσεις διαχείρισης και παρακολούθησης της βλάστησης πραγματοποιούνται βάσει ενός οδηγού-σχεδίου διαχείρισης, ο οποίος εκπονήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος LIFE-Φύση (2002-2007) και μεταξύ άλλων υποδεικνύει τον τρόπο διαχείρισης και παρακολούθησης της παραλίμνιας βλάστησης κατά την πενταετία 2007-2012. Συγκεκριμένα εφαρμόζεται διαχείριση της βλάστησης στις περιοχές διαχείρισης με τις ίδιες μεθόδους που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος LIFE-Φύση (2002-2007) και συγκεκριμένα: βόσκηση με βουβάλια και αγελάδες, κοπή καλαμιώνα, συνδυασμός βόσκησης και κοπής σε συγκεκριμένες περιοχές. Η βόσκηση με τα βουβάλια πραγματοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ενώ οι κοπές πραγματοποιούνται κατά τους θερινούς μήνες.

Η παρακολούθηση της βλάστησης πραγματοποιείται δειγματοληπτικά σε τρεις περιοχές διαχείρισης, σε καθεμία από τις οποίες εφαρμόζεται και ένας διαφορετικός χειρισμός της βλάστησης, με στόχους: 1) Την καταγραφή των ειδών  φυτών που αναπτύσσονται στις περιοχές διαχείρισης, ώστε να αξιολογηθούν οι διαχειριστικές παρεμβάσεις (δηλαδή κατά πόσο αυξάνεται η τυπική υγρολιβαδική βλάστηση σε βάρος των ανταγωνιστικών υψηλών ελόφυτων που ευνοούνται από το καθεστώς μη συστηματικής διαχείρισης της βλάστησης) 2) Την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των τριών διαφορετικών διαχειριστικών μεθόδων που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επανασχεδιασμό της εφαρμογής αυτών στις περιοχές διαχείρισης.
Με βάση όλα τα παραπάνω η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών συντάσσει ετήσια έκθεση των διαχειριστικών μεθόδων βλάστησης που εφαρμόστηκαν την προηγούμενη χρονιά και εισηγείται στην Επιτροπή Διαχείρισης Υγροτόπου προτάσεις για τη διαχείριση της βλάστησης το επόμενο έτος. 

Γενικά για το Ιστορικό της διαχείρισης της υδρόβιας ορνιθοπανίδας στη Μικρή Πρέσπα 
επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο

Τελειώνοντας αναφέρω πληροφορίες σχετικά με το Πάρκο Πρεσπών που αν και καθυστέρησε αρκετά χρόνια τελικά πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβρη του 2009.

Πάρκο Πρεσπών
Το Πάρκο Πρεσπών, η πρώτη διασυνοριακή προστατευόμενη περιοχή στα Βαλκάνια, ιδρύθηκε το Φεβρουάριο του 2000 με κοινή Διακήρυξη των Πρωθυπουργών της Ελλάδας, της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ και μετά από πρόταση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) και του WWF Eλλάς. Εννέα χρόνια μετά, οι Πρωθυπουργοί των τριών χωρών συναντήθηκαν στην Πρέσπα στις 27 Νοεμβρίου 2009 όπου συμφώνησαν για την υπογραφή  διεθνούς συμφωνίας για την προστασία και βιώσιμη ανάπτυξη στο Πάρκο Πρεσπών. Για να δείτε την Κοινή Δήλωση των Πρωθυπουργών πατήστε εδώ.
Το Φεβρουάριο του 2010 η απόφαση αυτή έγινε πραγματικότητα και υπογράφτηκε η διεθνής συμφωνία μεταξύ των τριών κρατών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό την ενδυνάμωση της θεσμικής λειτουργίας του Πάρκου, ανοίγοντας έτσι μία νέα εποχή για το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών. Η ΕΠΠ θεωρώντας τη διασυνοριακή συνεργασία μονόδρομο για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, στηρίζει τη λειτουργία και τις δράσεις του Πάρκου από την πρώτη κιόλας στιγμή της ίδρυσής του. Η ΕΠΠ συμμετέχει στη λειτουργία του ως μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής, ενώ παράλληλα υποστηρίζει τη Γραμματεία του Πάρκου. Επιπλέον, στο πλαίσιο της διακρατικής συμφωνίας, υλοποιεί ποικίλα προγράμματα σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς των τριών χωρών.